حجاب کجای قرآن آمده است؟
«حجاب» یکى از دستورات الهى است که در قرآن کریم، به طور صریح در آیات متعددى مطرح شده است و از آنجا که سلامت جامعه و بهداشت روانى خانمها حتى بهداشت روانى مردان در گرو این مطلب است این موضوعى است که باید از زاویه هاى مختلف به آن پرداخت و همچنین حکمتها و قوانین و احکام آن بیان شود.
وقتى حکمتهاى رعایت حجاب بیان شود که در آیات قرآن هم اشاره شده موجب مى شود که خود خواهران با اشتیاق بیشترى به رعایت حجاب بپردازند.
در مورد حجاب آیاتى در قرآن وجود دارد که در دو آیه ى آن به این موضوع توجه ویژه شده است یکى آیه ى 31 نور که مىفرماید:
«وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ»؛
«و به زنان با ایمان بگو: چشمهاى خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ کنند، و زینت خود را- جز آن مقدار که نمایان است- آشکار ننمایند، و (اطراف) روسرى هاى خود را بر سینهى خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود)، و زینت خود را آشکار نسازند مگر براى شوهرانشان، یا ...»
در این آیه از یک طرف به خانمها تأکید میکند که مواظب باشند پاکدامن باشند و چشمشان را مواظبت کنند و از طرفى هم میفرماید: مواظب باشید مواضع زینت و جاهاى تحریکآمیز بدنتان را براى نامحرم آشکار نکنید.
که البته خانمهاى مؤمن و متقى این مسائل را رعایت میکنند و اکثریت خواهران جامعه ما همین طور هستند.
و در ادامه آیه یادآور میشود که زینت هاى زن براى چه کسانى میتواند ظاهر شود.
استاد شهید مطهرى در کتاب «مسئله حجاب» بحث مفصلى در مورد این آیه دارند و نکات دقیق فقهى و تفسیرى این آیه را مورد بحث قرار داده اند.
آیۀ مهم دیگر در مورد حجاب آیه ى 59 سوره ى احزاب است که میفرماید:
«یَا أَیُّهَا الْنَّبِىُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَالبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَّحِیماً»
«اى پیامبر به خانمهاى خودت و دختران خودت و زنهاى مومن بگو- یعنى این حکم هم براى خانواده ى پیامبر هم براى زنهاى مومن است- این چادر یا روسرى بلندى که خانمها روى سر میاندازند و لباسشان را به خودشان نزدیک کنند، این کار براى اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است؛ خدا همواره آمرزندۀ رحیم است.»
به عبارت دیگر میفرماید: خانم محترم به صورت نامناسب از خانه خارج نمیشود مثلًا با همان لباس داخل خانه خارج نمیشود بلکه یک لباس اضافى دارد مثل چادر، که وجه کامل حجاب است یا مثلًا مانتوى بسیار مناسب با روسرى بلند، که وقتى از خانه خارج میشود کاملًا معلوم است که این خانم عفیف و پاکدامن است. و در حقیقت به این صورت شخصیت خودش را به نمایش میگذارد.
و ادامه ى آیه میفرماید: «ذلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ» این حجاب بهتر و نزدیکتر است به اینکه شناخته بشوند، یعنى انسانهاى لا ابالى و هرزه و دگر آزارى که در جامعه وجود دارند و احیاناً مزاحم خانمها مىشوند، اگر خانمى را با حجاب کامل ببینند دیگر طمع نمىورزند و متوجه مىشوند که این زن پاکدامنى است. بنابراین آیه میفرماید فایده و حکمت رعایت حجاب این است که افراد شناخته میشوند، و کسى دیگر آنها را اذیت نمیکند.
نتیجه گیرى:
بنابر آنچه از آیه بدست می آید اگر خانمى حجابش را رعایت کرد، در جامعه به عنوان زنى پاکدامن شناخته میشود و از برخى مشکلات و خطرات محفوظ میشود از این رو حجاب «محدودیت» نیست بلکه «مصونیت» است و با رعایت حجاب «بهداشت روانى» جامعه تأمین میشود، و علاوه بر این که خود خانمها از آرامش روانى برخوردار میشوند براى مردان جامعه هم این آرامش را به ارمغان می آورند، و دست و چشم طمع ورزان آلوده را هم کوتاه میکنند و از طرفى باعث تحکیم خانواده ها مىشود و از تزلزل نظام خانواده جلوگیرى میکند.
شمیم مهر (باکمی تغییرات)، ص: 108