باسمه تعالی
ملت آنتی استکبار
بخش اول: قیام تنباکو؛ عرصه نخست استکبار ستیزی ملت ایران
خلاصه پیام
مبارزه با استکبار، خصیصه زوال ناپذیر مردم ایران در طول تاریخ بوده است.
شعارهای « مرگ بر آمریکا »؛ « مرگ بر انگلیس »؛ « مرگ بر اسرائیل »؛ « مرگ بر شوروی »؛ و دهها مانند آن، که همگی تعبیری دیگر از شعار « مرگ بر سیاست های استکباری » هستند، زادگاهشان ایران است و مادرشان ملت ایران.
نگاهی به جریانات تاریخی، ماهیت استکبارستیز مردم ایران را نمایان می کند. ما در این نوشته، سه جریان مهم تاریخ معاصر ایران و نقش مردم در آن ها را بیان می کنیم.
بخش نخست؛ قیام تحریم تنباکو
جریان قیام زمانی آغاز شد که ناصرالدین شاه، در قالب قرارداد رژی، « خرید و فروش کل توتون و تنباکویی که در ممالک ایران به عمل آورده می شود را تا انقضای مدت پنجاه سال از تاریخ امضای این انحصار نامه به ماژور تالبوت انگلیسی »[1] « به ثمن بخس فروخت ».[2]
قرارداد رژی مشکلات فراوانی داشت؛ از جمله:
1. این قرارداد موجب تسلط انگلیسی ها به صنعت توتون و تنباکوی ایران و تاجران فعال در این عرصه شده بود.
2. شاه و اطرافیانش در قبال رشوه این قرارداد را بستند؛ از این رو انعقاد این قرارداد فتح بابی بود برای قراردادهای بعدی و تسلط دشمن به جنبه های دیگر اقتصاد و زندگی مردم.
3. انگلیسی ها به بهانه ی اجرای این قرارداد، دختران زیباروی بسیاری را به ایران آورده بود تا با عشوه گری و فساد، اسلام را در جامعه کمرنگ کنند.
در نتیجه، مردم قیامی را به پشتوانه علما در دو جهت آغاز کردند که در نهایت موجب لغو قرارداد شد:
1. شروع کنندگان قیام و نهضت، مردم بودند. آن ها در شهرهای بزرگ بازارها را تعطیل کرده و از عالمان خود استمداد جستند.
2. در ادامه قیام و پس از اعلام حکم حرمت تنباکو از طرف علما، مردم ایستادگی کرده و رهبران خود را تنها نگذاشتند و حتی در این راه خون دادند.
« اعتماد السلطنه می گوید: شنیدم شاه فرموده بود به زن های خودش که کی قلیان را حرام کرد؟ بکشید این چه حرفی است؟ یکی از خانم های آبرومند عرض کرده بود: همان کسی که ماها را به شما حلال کرده، همان کس قلیان را تا در اداره خارج مذهب است به ما حرام کرده! »[3]
جریان نهضت تنباکو، از آن جهت انعکاس استکبار ستیزی مردم است که تمامی قیام ها، در شروع و در استمرار خود، وام دار ایستادگی و فداکاری و حتی بذل خون از جانب مردم بود.
متن کامل بخش نخست مقاله، و فایل مقاله را از "ادامه مطلب" دریافت نمایید.
